Sözlü veride kullanılan özel etiketler

Special tags used in the Spoken Data


Sözlü Veriyi Çeviryazıya Aktarmada Kullanılan İşaretler

 

 

Çeviriyazıya geçirilen tüm ses kayıtları aşağıda belirtilen üst veri bilgilerini içermektedir.

 

ÜST VERİ BİLGİLERİ

Tür:  Bağ am bağımlı, sözlü

Ortam:  Konuşmanın geçtiği yer (araba, ev, sokak)

Etkinlik:  Konuşma sırasında gerçekleşen etkinlik (tv seyretmek, yemek yemek vb.)

Yer:  Kaydın yapıldığı şehir

Tarih:  Konuşma kaydının yapılığı tarih

Konu:  Konuşmanın konusu; ne üzerine konuşuluyor

Süre:  Kaydın tüm süresi saniye olarak yazılır

İsim:  Katılımcıların açık ad ve soyadları

Kısaltma:  Katılımcıların isim kısaltmaları

Cinsiyet:  Katılımcıların cinsiyetleri

Yaş:  Katılımcıların yaşları

Meslek:  Katılımcıların meslekleri

Rol:  Konuşma kaydına yapana göre katılımcılarla olan ilişkisi (arkadaş, abla, tezgahtar, ş oför vb.)

Sosyal  Durum: Katılımcıların sosyal durumları aşağıdaki harflerle gösterilmiştir:

A: Yüksek; B: Orta; C: Düşük

Eğitim Durumu:  Katılımcıların eğitim durumu aşağıdaki harflerle gösterilmiştir:

ES : Sürüyor; EO : Eğ itimsiz; Eİ : İ lköğ retim; EL : Lise; EÜ : Üniversite

Diyalekt:  Katılımcılar diyalekt konuşuyorsa (1) ile konuşmuyorsa (0) ile belirtilmiştir.

 

Örnek etiket:

Tür:  Bağlam-bağımlı, sözlü

Ortam:  Sınıf

Etkinlik:  Ders

Yer:  Mersin

Tarih:  05.03.2009

Konu:  Sanat Eleş tirisi

Süre:  2700 saniye

 

Alev Gürbüz, A, K, 24, Öğrenci, Arkadaş , A, ES, 0

Neslihan Gürkan, N, K, 36, Öğrenci, Arkadaş , A, ES, 0

Uğ ur Özan, U, E, 24, Öğrenci, Arkadaş , A, ES, 0

Cezmi Koca, C, E, 48, Öğretmen, Öğretmen, A, ES, 0

 

 

DURAKSAMALAR

1. Konuşmadaki duraksamaların süresi saniye olarak aşağıdaki gibi belirtilmiştir:

 Örnek:

N: <D 15>

 

ÜST ÜSTE KONUŞMALAR

1. Birden fazla kişi aynı anda konuşuyorsa, bu katılımcıların konuşmaları birbirini takip eden

konuşmalar şeklinde çözümlenmiştir.

 

2. Üst üste konuşmalarda, önce 1. sonra 2. konuşmacı belirtilerek gösterilmiştir:

 

Örnek:

ME: M: Dört: Röhorborn kendisi fotokopi yapar.

 

ANLAŞILMAYAN BÖLÜMLER

1. Konuşmada anlaşılmayan bölümler, belirsiz anlamına gelen <B> imiyle gösterilmiştir:

 Örnek: M: <B>

 

DİL DIŞI ETMENLER

1. Konuşmaya eşlik eden dil dışı etmenler, (esneyerek / esneme, gülerek/gülme, bağırarak/bağırma,

fısıldayarak/fısıldama) gibi şekillerde gösterilmiştir. Bunların dışında kalan hiçbir dil dışı etmen yazıya

geçirilmemiştir.

 

 2. Konuşmaya eşlik ediyorsa < > içinde <gülerek> gibi, konuşma öncesinde ise <gülme> şeklinde

belirtilmiştir.

 

Örnek: 

M: <Fısıldayarak > Evet.

Me: Çocuktan cevap var. Şanşlısın Brava almış. Benim hoca almış.

<Gülme>.

M: <Gülme>

 

 3. Konuşma metni katılımcıların konuştuğu biçimiyle yazıya geçmiştir.

 

Örnek: 

Sonra çocuk geliyo. Benle kavga ediyo.

 

 

 

 

ÜNLEMLER

1. Konuşma içinde geçen ünlemler aşağıda belirtildiği gibi yazılmıştır:

  

 

Ünlem

Anlamı

Örnek

aa!

Şaşırma

Aa! Ne yüzle yine yanıma geliyor bu?

a-ah!

Şaşırma ve onaylamama

A-ah! Bu sokaktan geçtiğimi sanmıyorum.

ah!

Eleştiri

Ah! Pek de alçak gönüllüyüz.

aah!

Üzüntü, hayıflanma, bir şeyi çok fazla istemek

Aah! üniversite yıllarımı çok fazla özlüyorum.

amaan!

 

Amaan! Sende! üzüldüğün şeye bak

aman!

Uyarı

Aman! Dikkat et!”

ay!

Tiksinme

Ç: Külot, hiç haberi olmadığı için yırtık pırtık külotla çıkmıştı.

N: Ay!

ayy!

Şaşkınlık

Ayy!, nerden çıktın sen?

cık cık cık!    

Onaylamama

Cık cık cık, nasıl yaparsın böyle?

ee!               

Pekala

 

ehh!

Fena değil

Ehh! Çokta kötü görünmüyor.

hadi!        

 

Hadi! Kalk artık, okula gecikeceksin.

hah!           

Onaylama

Hah! Şöyle adam ol!

haydi!         

Şaşkınlık

Haydi! Bu da nereden çıktı.

hey!           

Seslenme

 

hoppala!      

Şaşkınlık

Hoppala! Bu da nereden çıktı şimdi?

hii!               

Korku, sürpriz, heycan

Hii! Ödüm patladı onu görünce.

oo!              

Takdir

Oo! Sınavı geçmişsiniz Ümit Bey.

of!               

Sıkılma

Yarın da staja gidecem, sabahın bi köründe kalkacam. Of! Of!

şşt!             

Sessizlik

Şşt! Biraz sessiz olun yahu.

tüh!           

Pişmanlık

Tüh! Sınavı yine kaçırdım.

vah vaah!   

Üzüntü

Vah vaah! Yazık oldu çocuğa.

yaa!            

Gerçekten mi

Yaa! Gözümle görmesem inanmazdım.

yaa!            

Üzüntü

Yapma yaa!

yo!/ yoo!   

Hayır

 

 

 

TEREDDÜT – ŞÜPHE - KARARSIZLIK BİLDİREN SÖZCÜK

emm (uzun)    Emm… Ne yapmam gerektiğini tam olarak bilemiyorum.

 

 

GERİBİLDİRİMLER

 

Dinleyicinin Konuşmacıyı Dinlediğini Gösterenler Geribildirimler

hıı

hı-hıı

hmm

haa/ ha-ha

 

Örnek:

A: Onun bunu düşündüğümden adım gibi eminim.

B: Hıı.

 

Dinleyicinin Konuşmacıyı Anlamadığını Gösterenler Geribildirimler

haa?

hıı?

hm?

ee?

 

Kaynak

Ruhi, Ş. , Hatipoğlu, Ç. , Güler, H.I. , Tuğa, B. E. (2010). A Guideline for Transcribing Conversations

for the Construction of Spoken Turkish Corpora Using EXMARaLDA and HIAT 1st Edition. SETMER

Basımevi, Ankara.